«نتانیاهو ناکام ماند و ما موفق شدیم» 

این خلاصه پیام یائیر لاپید از رهبران حزب «آبی و سفید» اسرائیل بود که در بامداد روز چهارشنبه در میان گردهمایی هواداران حزبش در بندر تل‌آویو سخنرانی کرد. این حزب همین شش ماه پیش به رهبری بنی گانتز، رئیس سابق ارتش اسرائيل، تشکیل شده و جناح‌های مختلف سیاسی را با یک هدف گرد هم آورده: کنار زدن نتانیاهو. 

امروز صبح که خورشید در اسرائیل طلوع کرده هنوز معلوم نیست «آبی و سفید» به هدف خود رسیده و نتانیاهو بالاخره از کرسی نخست‌وزیری سقوط خواهد کرد یا نه.

به گزارش روزنامه هاآرتز از ۹۲ درصد آرای شمرده شده حزب راست‌گرای لیکود به رهبری نتانیاهو و حزب «آبی و سفید»‌ به رهبری گانتز هر دو ۳۲ کرسی به دست آورده‌اند. رئیس‌جمهور اسرائيل، روون ریولین، اکنون باید تصمیم بگیرد به نتانیاهو یا بنی گانتز شانس اول تلاش برای تشکیل ائتلاف از میان احزاب موجود را بدهد. 

آقای گانتز می‌گوید، هدفش تشکیل دولت «وحدت ملی» است و بلافاصله با رهبران دو حزب چپ‌گرای کارگر و اتحاد دموکراتیک صحبت کرده است. او در ضمن ساعت سه صبح با ایمن عوده، رهبر فلسطینی‌تبارِ حزب کمونیست اسرائیل، صحبت کرد که در صدر «فهرست مشترک» احزاب عرب قرار دارد. گانتز اما در سخنرانی‌اش اشاره‌ای به عوده نکرد و موضع قدیمی بیشتر احزاب صهیونیست را حفظ کرده و آن عدم آمادگی برای ائتلاف با احزاب عرب است. 

گانتز در سخنانش گفت: «امشب قول می‌دهم که سفر ترمیم جامعه اسرائيل آغاز شود.» او گفت می‌خواهد شکاف‌های موجود در جامعه را کم کند: «به دنبال زمینه‌های مشترک بین شهروندان‌مان و خواندن دعایی مشترک خواهم بود».

اما دولت «وحدت ملی» را چه احزابی می‌توانند تشکیل بدهند؟ آویدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائيل، خانه ما» که بنیان رای‌دهندگانش بیشتر شهروندان متولد شوروی سابق هستند نظر خاصی در این زمینه دارد. لیبرمن راست‌گرا است اما بر خلاف بسیاری حامیان نتانیاهو به شدت سکولار است و مخالف احزاب یهودیان ارتدوکس. هم او بود که با عدم حمایت از نتانیاهو به دنبال انتخابات قبلی در ماه آوریل، عملا باعث شد برای اولین بار در تاریخ اسرائيل انتخابات مجدد برگزار شود. 

حزب لیبرمن طبق شمارش کنونی ۹ کرسی به دست آورده است. او در سخنرانی خود پیشنهاد داد ائتلافی وسیع متشکل از لیکود، آبی و سفید و حزب خودش سر کار بیاید. گانتز البته قبلا با اشاره به اتهامات قضایی علیه نتانیاهو در زمینه فساد اقتصادی گفته بود حاضر به تشکیل دولتی که بیبی جزوش باشد، نیست. بعضی‌ها امیدوار بودند، نتانیاهو پس از این نتیجه استعفا دهد تا لیکود با رهبری جدید بتواند وارد چنین ائتلاف وسیعی شود. نتانیاهو اما با حضور در جمع هوادارانش در دفتر مرکزی لیکود وعده داد که «دولت قوی صهیونیستی» متشکل از «بسیاری از مردم این ملت» تشکیل می‌دهد و علیه تشکیل «دولت خطرناک ضدصهیونیستی» با حمایت احزاب عرب هشدار داد. نتانیاهو در ضمن به «برهه تاریخی موجود» اشاره کرد و گفت، تنها دولت او می‌تواند مقابل خطر ایران و نفوذ جمهوری اسلامی در خاورمیانه بایستد. طرفداران لیکود شعار می‌دادند «ما وحدت نمی‌خواهیم».

طبق همه نظرسنجی‌ها سومین حزب بزرگ کشور اکنون «فهرست مشترک» است. بر خلاف انتخابات ماه آوریل که شهروندان عرب اسرائیل در آن کم‌تر رای داده بودند، این‌بار افزایش آرای آن‌ها باعث شده «فهرست مشترک» به حداقل ۱۲ کرسی درست پیدا کند. رهبران این حزب می‌گویند علاقه‌ای به ورود به دولت با گانتز ندارند، اما برای کنار زدن نتانیاهو هر کاری انجام می‌دهند. 

از میان سایر احزاب،‌ «یامینا» (راست) به رهبری آیلت شاکد، وزیر سابق دادگستری که به علت اختلافات شدید با سارا نتانیاهو، بانوی اول کشور، راهش را از نخست‌وزیر جدا کرده ۷ کرسی به دست آورد. «شاس» حزب یهودیان میزراهی (یعنی آن‌ها که تبارشان به کشورهای خاورمیانه بر می‌گردد) ۹ کرسی گرفت و حزب ارتدوکس‌های مذهبی موسوم به «اتحاد یهودیت و تورات» ۸ کرسی گرفته است. در میان احزاب چپ، حزب کارگر ۶ کرسی گرفته و «اتحاد دموکراتیک» ۵ کرسی. «اتحاد دموکراتیک» متشکل است از مرتز (به معنی نیرو) که با میانه‌روی حزب کارگر به نیروی اصلی چپ در اسرائيل تبدیل شده و «حزب دموکرات اسرائيل» که ایهود باراک، نخست‌وزیر سابق از حزب کارگر، اخیرا تشکیل داده است. 

با این حساب چهار حزب کلی جناح چپ و میانه (آبی و سفید، اتحاد دموکراتیک، کارگر و فهرست مشترک) روی‌هم‌رفته ۵۵ کرسی دارند که برای تشکیل دولت کافی نیست. اما احزاب جناح راست (لیکود، شاس، اتحاد یهودیت و تورات، یامینا) نیز فقط یک کرسی بیشتر دارند که آن هم کافی نیست. می‌ماند لیبرمن که از طرفی حاضر به همکاری با نتانیاهو نیست و از طرقی نمی‌خواهد دولتی چپ‌گرا با حمایت عرب‌ها تشکیل شود. 

باید دید که نتایج نهایی چه خواهد شد و آیا تغیری انجام می‌دهد یا نه — آیا دوره نتانیاهو بالاخره به پایان می‌رسد؟ و اگر آری آینده اسرائيل چه خواهد شد؟‌

جواب سوال اولی را تا احتمالا در یکی دو روز آینده می‌گیریم — و برای دومی باید حالا حالاها صبر کنیم.